Ebyobulamu

Okutulugunya omwana nga muto Kireka enkovu ku bwongo bwe. Eno y’ensonga lwaki abatulugunyiziddwa bafuna ebizibu ne bewunika ate abalala bakola ebikolwa ebibi ennyo olw’embeera eno. Okunonyereza okwakoleddwa ku bavubuka kwazudde akakwate wakati w’omwana engeri gy’akuzibwaamu n’ekyo ky’afuuka mu bulamu ng’akuze. Kino kiyitirira ssinga omwana ono aba atulugunyiziddwa ekisusse nga bangi bwebakola bakola ebintu ebyewunyisa omuli n’okutemula abantu Abasawo babuulira…

Obulwadde bw'emitima Abaana 20 beebalongoseddwa emitima mu ddwaliro ekkulu e Mulago. Abaana bano balongooseddwa ku bwereere ekibinja kya basawo abawerede ddala 40 nga bano babadde bayiga kulongoosa kw’ekika kino. Kawefube ono bannaRotary  eya kampala mu bukiikakkono nga bali wamu n’ekibiina kya Gift of life beebamusakiridde Minisita akola ku byobulamu, Dr Ruhakana Rugunda ategeezezza nga kawefube ono w’okutandika okulongoosa abantu…

Pulezident museveni alagidde aba ministry y’ebyobulamu okugula ebyuuma byonna ebyetaagisa ku dwaliro ekkulu e Mulago Kino kizze ng’ebyuuma ebisinga birina ebizibu ,ebipya byebyetaagisa nga n’ebimu byatalagga dda. Minista w’ebyobulamu, Dr Ruhakana Rugunda agamba nti batandise kawefube w’okugula ebyuuma bino okulaba nti eddwaliro litereera mu buli kimu Rugunda agamba nti eddwaliro lino lifuna abalwadde bangi kyokka ng’ebyuuma bitono.

Kizuuliddwa nti empiso za Quinine ezikubwa abantu zeezimu ku bintu ebisinga okulemeza abantu naddala abaana. Kigambibwa nti abantu ebitundu 40 ku kikumi eky’abalemera ku ngeri ezitategerekeka baba bakubiddwa mpiso zino Omusawo omukugu, Dr Michael Mukasa agamba nti ssinga eddagala lya quinine likozesebwa bubi ku muntu, asobola okulemala. Dr Mukasa agamba nti abazadde bangi bapapiriza okusaba nti abaana baabwe…

Uganda erina abasawo 26 bokka  abayunga ga bano beebakola ku bukadde bw’abantu 33. Minista w’ebyobulamu Dr Ruhakana Rugunda agamba nti  kino kirese abantu abawera abamenyese nga tebaliiko ayamba era gyebigweera nga bagenze ku basawo b’ekinnansi Rugunda agamba nti mu malwaliro agamu okwetoloola eggwanga teriiyo musawo yadde n’omu kyokka nga abamenya beebangi Ono agamba nti mu kadde kano okuweweraako,…

Ab’ekitongole ekitereka eddagala beesambye eby’okubeera nti beebali emabega w’amalwaliro agataliimu ddagala. Omwogezi w’ekitongole kino Dan Kimosho agamba nti kino kiva ku bakulira amalwaliro okusuulayo ogwannagamba ng’abasinga tebaweereza kusaba kwaabwe nga bukyaali Kimosho agamba nti kikakata ku buli mukulu mu ddwaliro okussaamu okusaba ku ddagala lyeyetaaga mu budde olwo n’abeera ng’akolebwaako naye nga bangi tebakikola

Ab’obuyinza mu district ye Masaka basabye gavumenti okusitukiramu okubafunira ekyuuma ekikola sikaani ekiggya. Kino kiddiridde ekyuuma ekibaddewo okufa nga kati abalwadde balina okunoonya gyebakolera sikaani nga tebannajjanjabibwa Omubaka w’ekibuga kye Masaka Mathius Mpuuga agamba nti ekyuuma kino kyafa dda ensonga nebazituusa ne mu palamenti naye nga tewali kikolebwa Olunaku lwajjo abakulira eddwaliro lino bategeezezza nga ekyuuma kino bwekyaafa…

Embeera y'amalwaliro mu ggwanga ekyayungula amaziga Ababaka ba palamenti abali mu kulambula amalwaliro bakizudde nti mangi tegalina ddagala Awamu teliiyo mpiso n’obukozesebwa okusaako abantu omusaayi oba amazzi Kino kirabiddwaako e Mukono ne Jjinja Ate yyo e jjinja kiri bubi nnyo nga n’ekyuuma ekitereka ebikyaafu kyaafa dda. Ekyuuma kino kiterekebwaamu ebikyaafu ebibeera mu ddwaliro era nga kati ekisu kyekikwaniriza Ekifo kino kikozesebwa…

Okukola dduyiro eri abayizi kibayamba okukola obulungi mu bibiina Okunonyereza kuno okwakoleddwa ku baana enkumi ttaano kulaze akakwate wakati w’okukola dduyiro n’obuwanguzi eri abayizi mu masomo g’olungereza, Okubala ne sayansi. Buli mulenzi lweyeyongera okukola dduyiro ayongera okutereera emirundi 17 ate abawala emirundi 12. Okukola dduyiro kuno ate kuyanba n’abaana abawala mu kukola obulungi essomo lya sayansi.