Olwali

Abakungubazi mu gwanga lya Zimbabwe kibabuuseko munaabwe gwebabadde batadde mu sanduuko nga bamanyi afudde bwaazuukuse  nebabuna emiwabo. Brighton Dama Zanthe, 34,yaazuukidde mumakage e e gweru oluvanyuma lwokukakasibwa nti yabadde afudde. Oluvanyuma lwokugwamu ekyekango ono adusiddwa mu dwaliro kwasidwa ku kyuuma kya oxygen ekimuyamba okussa.

Omusajja abadde yakagula emmotoka ye kapyata agisanyizzaawo kulaga obusungu olw’abakozi mu kampuni en okumulengezza   Ono apangisizza bawonyondo abakonyekoonye omubiri gw’emmotoak eno negugwaawo nga kino akikoledde ku mukolo ogutegekeddwa kkampuni eno okwolesa emmotoak zaayo Abantu abasoba mu 100 beebakungaanye okwwerabira ku musajja ono obwedda ali nebawanyondo nga basanyawo emmotoka eno   Bino bibadde mu ggwanga lya China ng’eno nno yyo…

Ebyobwerere birisuula abantu ku buzibu . Mu basel ekisnagibwa mu ggwanga  lya switzerland, abakazi  beetabye mu mpaka zemisinde nga bali bukunya bawangule , engoye ezobwerere. Kino kidiridde nanyini dduuka erimu okutegeka embiro zino eza metre 375  nga omuwanguzi  yabadde wakufuna eakapapula kugula engoye ezibalirwamu pound 350.  

Omusajja eyagobwa mu Saudi Arabia olw’okubeera omulungi ennyo, ebizibu bye bifuuse mabeere ga mbwa.   Omusajja ono agobeddwa ne ku mutimbagano gwa facebook. Olmra Borkan Al Gala buli bw’ogenda ku mutimbagano guno otegeezebwa nti takyaliwo. Omusajja ono nabantu ababadde bamukwana omuli abasajja nn’abakazi babadde bayitiridde ng’aleese jaamu ku line. Abadde n’emikwaano ekikunukkiriza mu mitwalo kinaana.  

Embwa ya police enkonzi yolusu mu kibuga oldham mu gwanga lya bungereza evudde ku gwajitutte nerya akamese kaawaka akalundibwa, bwebabadde baaza amaka agamu. Police ebadde enoonya njaga mu nyumba eno, wabula ebwa olulabye akamese kano akeeru wabula nga bananyini maka gano bakalunda, kwekusalawo okuva ku byokuwunyiriza enjaga esooke yeerire ku kamese kano akajikasizza amababanyi. Nanyini maka gano…

  Omusajja asimbye emotoka ye mu paaking n’ayingira ekizimbe kimuweddeko bw’asanze nga paaking yonna esendeddwa   Kkampuni ya China enkozi y’amakubo ebadde elimu ku kugaziya kkubo kyokka ng’elinze nnanyini mmotoka okudda nga talabikako.   Mu kukoowa okulinda, kkampuni eno etandise okusenda buli kilamu n’erekamu akataka okusimbye mmotoka eno kokka   Aba kkampuni eno bategeezezza nga bweblainze nebakoowa nga dereeva w’emmotoka tadda nabwekityo…

Omusajja afunye obutakkaanya ne munne nebamalirira mu katemba.   Omusajja ono Elton Kim asoose kukaaka nemunne era wakati mu kukoow amunne asazeewo okusimbula emmotoka .   Kim tasaaga naye asazeewo okubuukira emmotoka neyelippa ku bonet kyokka nga tekilobedde munne kumukulula.   Ono ate eyali yewera atandise okukuba emiranga nga bw’asaba munne asibe emmotoka nga wa era ng’abantu abawera bamukutte ku bifananyi…

Omwana owemyaaka 5 akubye mwanyina owemyaka 2 amasasi agamutiddewo. Oyinza okwebuuza emundu eno yajijeewa, kyabadde kirabo gyamazaalibwa  okuva eri abazadde. Taata womwana yabadde amanyi aguze bino bibundu ebyokuzanyisa wabula nga mundu yaddala. Olwazze mu kisenge pmuto natandika okuzanya nemutowe nga bweyegezamu nga amukuba amasasi. Ebyavudemu kumukuba kyaasi ekyadala baabuwe naye nawunga. Abazadde baawulidde kyasi kivugira mu kisenga kyabaana baagenze okutuukayo…

Gyo emizanyo munsi mingi nyo era tegigwayo. Mu Germany abaayo bategese empaka zabasajja abasinga okubeera n'ebirevu ebirungi nebiwanvu.   Abasajja abalina ebirevu ebiwanvu nemisono egyenjawulo beesowoddeyo okwewangulira ekirabo kino. Ba mandeevu ababuli kala baakede bagende beepime ani asinga.   Wabula awangudde empaka zino Bert Reynold's  alaze kyalinawo bwabadde nekirevu ekiwanvu nga kuliko namasulubu nga kwogasse nenswiriri empanvu.